น้ำหมักมูลไส้เดือน กับ การเลี้ยงกุ้งเครย์ฟิช & กุ้งแคระ

น้ำหมักมูลไส้เดือน หรือ ที่เรียกกันในชื่อภาษาอังกฤษ ( ที่ง่ายนิดเดียว แต่ยากเยอะ ) ว่า Worm Tea นั้น เป็นสิ่งที่มีคุณประโยชน์มากมาย และ ได้มีการนำมาใช้ประโยชน์ในวงการๆเลี้ยงกุ้งได้อย่างมากมาย โดยเฉพาะวงการเลี้ยงกุ้งเศรษฐกิจ ในปริมาณมากๆ ( แต่จะนำมาใช้ในการเลี้ยง กุ้งสวยงาม ก็ไม่มีปัญหาครับ เพราะหลายๆคน ก็เลี้ยงรวมในบ่อ หลายๆตัวอยู่เหมือนกัน )

อันปุ๋ยมูลไส้เดือนดิน ( Vermicompost ) นั้น จะเกิดจากกระบวนการย่อยสลายสายอินทรียวัตถุภายในลำไส้ของไส้เดือนดินนั่นเอง ซึ่ง ก็แล้วแต่เจ้าไป ว่าใช้ไส้เดือนพันธุ์อะไร แต่ที่นิยมกันมาก ก็จะเป็นไส้เดือนดินพันธุ์ AF หรือ ( African Night Crawler ) ที่ตัวใหญ่ และ ยาว แถม อึด ถึก ทน เป็นที่นิยมเลี้ยงยิ่งนัก จนไม่รู้ว่า ไส้เดือน สายพันธุ์ไทยๆ จะน้อยใจกันบ้างหรือเปล่า แต่จะว่าไปแล้ว ไม่ว่าจะเป็นไส้เดือนชนิดไหน ก็ไม่ค่อยจะถูกโรคกับคนเขียนเท่าใดนัก แค่มองห่างๆ อย่าง (ไม่) ห่วงๆ ไม่กรี๊ดแตกเวลามันคลานมาใกล้ๆ ก็ค่อนข้างจะรักษาภาพพจน์ความเป็นผู้ชายได้อยู่พอสมควร แต่ถ้าใครเอากองไส้เดือนมาแกล้งโยนใส่หน้านี่ ถ้าไม่โดนคนเขียนโดดเอาบาทายันคืน ก็ให้รู้ไปซิ (ฮา) เอาเป็นว่า ไม่ว่าจะเป็นคนที่ชอบสัตว์หลากหลายประเภทแค่ไหน แต่มันก็ต้องมีประเภทที่ไม่ชอบมั่งล่ะน่า

แต่ถึงจะเป็นสัตว์ที่หน้าตา ดูไม่ค่อยน่าอภิรมย์อะไรเท่าไหร่นัก ( ในสายตาผู้เขียนนะ ) แต่มูลไส้เดือน และ น้ำหมักของมันนั้น กลับมีคุณค่าทางการเกษตรอย่างมหาศาล ไม่ต้องพูดถึงการปลูกพืช เพราะมันเป็นเรื่องตายตัวอยู่แล้ว แต่สำหรับการเลี้ยงกุ้งนั้น เราสามารถนำตัวปุ๋ยมูลไส้เดือน และ น้ำหมักมูลไส้เดือนนั้นมาปรับใช้ได้ ทั้งการเลี้ยงกุ้งเชิงพาณิชย์ และ กุ้งสวยงาม ด้วยคุณประโยชน์ดังนี้ครับ

1. เพิ่มปริมาณอินทรียวัตถุ และ ส่งเสริมการเกิดเม็ดดิน ในบ่อเพาะเลี้ยง

2. เพิ่มช่องว่างในดิน ทำให้มีการระบายน้ำ และ อากาศในระบบดียิ่งขึ้น

3. ช่วยทำให้หน้าดินในบ่อเลี้ยง ไม่จับเป็นแผ่นแข็ง

4. เป็นแหล่งอาหารของสัตว์ และ จุลินทรีย์หน้าดิน ( ซึ่งพวกนี้ ก็คืออาหารตามธรรมชาติที่เกิดขึ้นเองในระบบ ให้กับกุ้งของเราโดยตรงนั่นเอง )

5. มีแร่ธาตุหลัก N P K และ แร่ธาตุรองอีกร่วม 10 ชนิด เช่น โซเดียม , คลอไรด์ซัลเฟด , คาร์บอเนต , ไนเตรท ( ฟอสฟอรัส กับ โปรแทสเซียมนั้นมีความสำคัญ ในการลดปัญหา อาการตัวงอ ตัวเกร็งของกุ้ง ) นอกจากนั้น ยังมีจุลินทรีย์อีกกว่า 300 ชนิด รวมทั้งจุลินทรีย์ แอนตี้ แบคทีเรียฝ่ายร้าย ที่เกิดในระบบ การเลี้ยงกุ้ง ที่มีชื่อว่า โปรไบโอติคด้วย ซึ่งถือได้ว่า มีคุณประโยชน์ มากกว่าน้ำหมัก EM ทั่วๆไปครับ และยังเพิ่มค่าอัลคาไลน์ ได้อย่างปลอดภัย ประหยัดค่าปูนขาว และ เมื่อมีจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์มาก การเลี้ยงกุ้ง ก็จะง่ายขึ้น และ กุ้งก็จะแข็งแรง เจริญอาหาร และเติบโตเร็วขึ้นด้วยครับ

สำหรับแนวทางการทำน้ำหมักมูลใส้เดือนนั้น มีขั้นตอนที่ไม่ยุ่งยากมากนัก แต่อาจจะต้องใช้เวลานานหน่อยสำหรับรอให้น้ำหมักใช้งานได้ ( อันนี้ระยะเวลาไม่ตายตัวนัก ขึ้นอยู่กับปริมาณน้ำหมัก ที่เราจะทำด้วย ) สำหรับขั้นตอนคร่าวๆ ก็มีดังนี้ครับ

1. นำมูลไส้เดือนมาใส่ถุงกรอง ใส่น้ำ ปริมาณ โดยประมาณ อัตราส่วนมูลไส้เดือนต่อน้ำ เท่ากับ ประมาณ 2:10 เช่น ตักมูลไส้เดือน มา 2 ขัน ก็ใส่น้ำ 10 ขัน จะทำมากทำน้อยแค่ไหน ก็สูตรนี้ละกันนะครับ เอาไปปรับใช้เอาเด้อ

2. จากนั้นนำน้ำที่ละลายเรียบร้อยแล้ว มาเป่าอ็อกซิเจนเอาไว้ 1 – 2 วันครับ น้ำจะเริ่มเป็นสีเหลืองอ่อน ๆ

3. ทำการให้กากน้ำตาล เป็นอาหารแก่จุลินทรีย์ในน้ำหมักไปเรื่อยๆ ตอนแรกๆ น้ำจะมีฟอง แต่หลังๆ เมื่อฟองของกากน้ำตาลหายไปแล้ว เป็นฟองฝอยๆ การแตกตัวของอากาศเหมือนกับในน้ำตามปกติแล้ว ให้เราหยุดให้อากาศเพื่อพักน้ำให้นิ่ง จนมีสภาวะการสร้างสปอร์ของจุลินทรีย์แล้ว และวัดค่าน้ำจาก 6.5 เป็น 8 – 8.5 เมื่อไหร่ ก็สามารถนำมาใช้ได้ครับ สำหรับการเลี้ยงกุ้งเชิงพาณิชย์นั้น ปริมาณในการทำน้ำหมักนั้นต้องมากหน่อย โดยเฉลี่ยต้องใส่ไร่ละ 1 – 2 ลิตร แต่สำหรับผู้เลี้ยงกุ้งสวยงามนั้น ใช้ปริมาณที่น้อยกว่านั้นมากครับ ถ้าเป็นตู้ทั่วไป ก็ใส่น้ำหมักก่อน เริ่มเซ็ตตู้ และ ใส่เสริมหลังการถ่ายน้ำในปริมาณที่เหมาะสมนะครับ ไม่ใช่ใส่น้ำหมักเสียเยอะจน กลายเป็นเลี้ยงกุ้งในน้ำหมัก ถ้าแบบนั้นก็เตรียมรอตั้งวง ทำซุปกุ้ง ได้เลยครับ แฮ่...ใส่แค่พอน้ำมีสีนิดๆหน่อยๆก็เพียงพอครับ ส่วนพวกที่ทำบ่อกุ้งนั้น งานนี้สบายกว่ามาก เอาถุงปุ๋ยมูลไส้เดือนแช่เขย่าในบ่อ กันได้อย่างสบายแฮ เขย่าจนน้ำในบ่อสีเข้มๆ ก็ค่อยเอาออกก็พอ อัตราส่วนเสริมอยู่ที่ประมาณ 12 กิโลกรัม ต่อ บ่อ 1 ไร่ครับ

แต่สำหรับ พี่น้องฯ ท่านใด ที่ไม่สะดวกทำจริงๆ บ้านอยู่หอพัก ไม่มีพื้นที่มากพอ จะรันน้ำหมักชีวภาพ ที่กลิ่นหอมหวนชวนข้างห้องเข้าใจผิดว่า มีหนูท่อมาสิ้นชีพ อยู่ในห้องของเรานั้น ปัจจุบัน พวกน้ำยาปรับสภาพจุลินทรีย์ หรือ จุลินทรีย์น้ำ ที่มีประโยชน์ต่างๆ ก็มีมาจำหน่ายกันมากพอสมควร จะซื้อจะหามาใช้ใส่เพื่อรันน้ำก่อนลงกุ้งของเรา ก็ไม่ผิดแต่ประการใดครับ เพียงแต่อาจจะต้องเสียสินทรัพย์ทางโลกเพิ่มขึ้นอีก (ไม่ ) นิดหนึ่งเท่านั้นเอง เพราะบางยี่ห้อก็นำเข้ามาจากต่างประเทศ แต่เพื่อสุขภาพที่ดีของกุ้งเรา กระผมว่ามันก็คุ้มค่าอยู่นะครับ อย่างไรก็ตามพวกสูตรหรือคุณค่าทางการเลี้ยงกุ้งนี่ ไม่แน่ใจว่าเหมือนกันหรือเปล่า แต่ก็น่าจะใช้ประโยชน์ได้ใกล้เคียงกันนะครับ และ ถ้าใช้โอเวอร์โดส นี่กุ้งก็ตายได้ ต้องระวังตรงจุดนี้ด้วยครับ

ป.ล. อีกที ขณะกำลังดำเนินการใดๆ กับน้ำหมัก ไม่ว่าจะตักมาตวง หรือ ตักมาผสมก็ดี ถ้าน้ำหมักทำไว้เยอะ คนทำไม่ควรกินข้าวมาให้อิ่มนัก ด้วยรัก และ เสียดายของกินครับ (ฮา)

ป.ล. อีกที น้ำหมักนี่ บางคนเขาก็ว่าหอมนะ อันนี้ก็แล้วแต่คนเน่อ

ป.ล. อีกที๊ อีกที นะจ๊ะ ปิดบัญชี ถ้าไม่สะดวกทำน้ำมูลไส้เดือนด้วยตัวเอง เดี๋ยวนี้เขาก็มีคนทำสำเร็จ ขายพร้อมใช้แล้วนะครับ ไปหาๆเอาตามเน็ตเด้อ คนเขียนไม่ได้ขายนะ อิอิอิ

เครดิต : ข้อมูลเสริมบางส่วนจาก อิศรา ฟาร์ม ครับ